Η ιστορία του καφέ
Η ιστορία του καφέ είναι μακραίωνη και σύμφωνα με την παράδοση, ξεκινάει γύρω στον 9ο αιώνα στην Αιθιοπία. Πιο συγκεκριμένα, ο μύθος λέει ότι ένας βοσκός ανακάλυψε πρώτος τον καφέ, όταν συνειδητοποίησε ότι τα πρόβατά του δοκιμάζοντας τα φύλλα ενός συγκεκριμένου φυτού άρχιζαν να είναι πολύ ενεργά και δραστήρια. Έτσι, αποφάσισε να δοκιμάσει ο ίδιος αυτούς τους περίεργους καρπούς και αμέσως αισθάνθηκε τις ευεργετικές τους ιδιότητες. Είχε μόλις ανακαλύψει τον καφέ!
Περήφανος για την ανακάλυψή του, σκέφτηκε να μοιραστεί το μυστικό του προσφέροντας μερικούς κόκκους στο γειτονικό μοναστήρι. Οι μοναχοί αξιοποίησαν τους κόκκους και δημιούργησαν ένα αρωματικό αφέψημα, στο οποίο απέδωσαν ιερές ιδιότητες, καθώς τους βοηθούσε να μένουν άγρυπνοι κατά τις ολονύκτιες προσευχές τους.
Η χώρα που εξέλιξε πρώτη τον καφέ ήταν η Υεμένη, όπου έβρασαν τους κόκκους και έφτιαξαν το διάσημο πια ρόφημα. Οι καρποί διαδόθηκαν σταδιακά στην τριγύρω περιοχή, αργότερα στη χώρα και τον 12ο αιώνα έφτασαν στην Αραβική Χερσόνησο μέσω εμπόρων. Παρ’ όλα αυτά, ο καφές άρχισε να διαδίδεται πιο γρήγορα τον 15ο αιώνα, όταν ξεκίνησε και η καλλιέργειά του.
Το 1470, ο καφές φτάνει στη Μέκκα, όπου και αρχίζουν να δημιουργούνται τα πρώτα καφενεία παρά τις απαγορεύσεις της επίσημης εξουσίας που θεωρεί ότι όσοι πίνουν καφέ, παραμελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Το 1554, έμποροι φέρνουν τον καφέ από τη Δαμασκό της Συρίας στην Κωνσταντινούπολη, ενώ το 1555 ανοίγει το πρώτο καφενείο της Πόλης. Οι Κωνσταντινουπολίτες αγαπούν το εξωτικό ρόφημα και τα καφενεία αρχίζουν να εξαπλώνονται σε όλες τις συνοικίες. Τότε, μαθαίνουν τον καφέ και οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες της Ανατολής.
Γοητευμένοι από τις ιδιότητές του, αρχίζουν τη διάδοσή του στις δυτικές ευρωπαϊκές χώρες, ξεκινώντας πρώτα από τη Βενετία. Όμως, η πολιτισμένη Δύση αντιμετωπίζει με καχυποψία το νέο ποτό, μέχρι που το δοκιμάζει ο Πάπας Κλήμης Η’ και ενθουσιάζεται τόσο με τη γεύση του που δίνει την άδεια όλοι οι Χριστιανοί να καταναλώνουν ελεύθερα τον καφέ. Το 1723, ένας Γάλλος αξιωματικός κλέβει δενδρύλλια καφέ από το βοτανικό κήπο του Παρισιού και τα μεταφέρει παράνομα στη Μαρτινίκα. Από εκεί το 1727, ένας Πορτογάλος αξιωματικός μεταφέρει βλαστούς στη Βραζιλία, οι οποίοι αποτέλεσαν την αρχή για την πιο μεγάλη φυτεία καφέ στον κόσμο.
Η ιστορία του καφέ στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η ιστορία του καφέ αρχίζει την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η Ελλάδα, ως τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δοκιμάζει τον καφέ πριν από την υπόλοιπη Ευρώπη. Συγκεκριμένα, οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης και γενικά της Βορείου Ελλάδος γνωρίζουν πρώτοι και αρχίζουν να συνηθίζουν τον καφέ μαζί με τους Τούρκους.
Ο ελληνικός καφές, όπως είναι γνωστός σήμερα, συναντάται με διάφορες ονομασίες ανάλογα τη χώρα. Στην Ελλάδα παλαιότερα ονομαζόταν «τουρκικός καφές», αλλά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα η ονομασία άλλαξε σε «ελληνικός καφές».
Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, τα καφενεία πραγματοποιούν ταυτόχρονα και τη δουλειά του καφεκόπτη, δηλαδή προμηθεύονται πράσινο ακατέργαστο καφέ και αφού τον καβουρδίσουν, τον αλέθουν σε μικρούς χειροκίνητους μύλους. Μέχρι το 1900, δεν υπάρχουν ειδικά καταστήματα για την πώληση του καφέ. Τα πρώτα αποκλειστικά καταστήματα του καφέ εμφανίζονται στις αρχές του 20ου αιώνα και ονομάζονται στην αρχή «Καφεποιεία» και στη συνέχεια, «Καφεκοπτεία». Αυτά απασχολούνται με την εισαγωγή, την επεξεργασία και την πώληση έτοιμου καφέ προς κατανάλωση.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής του 1940-44 τα Καφεκοπτεία που επιβιώνουν, ασχολούνται με την επεξεργασία υποκατάστατων του καφέ και παράλληλα με το εμπόριο διαφόρων ειδών, μη σχετικών με τον καφέ. Μετά την Απελευθέρωση, αρχίζει μία περίοδος υποβάθμισης της ποιότητας του προσφερόμενου ελληνικού καφέ. Έτσι, ο καταναλωτής στρέφεται προς τον νεοεμφανισθέντα και χωρίς κανένα έλεγχο τιμής στιγμιαίο καφέ.
Εκείνη την περίοδο, και συγκεκριμένα το 1952, η εταιρεία ΔΑΝΔΑΛΗ κάνει τα πρώτα της βήματα.
Ο Αλέκος Δανδάλης, ο ιδρυτής της, ανοίγει καφεκοπτείο στην κεντρική αγορά του Ηρακλείου Κρήτης.
Τη δεκαετία του 1990 με την απελευθέρωση της αγοράς, πολλές νέες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στον χώρο. Τότε, δημιουργούνται και οι πρώτες αλυσίδες καφεκοπτείων με ένα κεντρικό εργοστάσιο και πολλά ομοιόμορφα σημεία πώλησης είτε ιδιόκτητα είτε με τη μέθοδο του franchise.